Mitologia na planszy

Ponad miesiąc temu poprosiliśmy w ankiecie o wybór tematyki przeglądu gier, którą jesteście zainteresowani. Wasz wybór padł na mitologię na planszy. Dziś, zgodnie z obietnicą, przedstawiamy zestawienie gier. Zanim jednak do niego przejdę – mała dygresja.

Czym właściwie jest mitologia?

Zrozumienie pojęcia mitologii wymaga sięgnięcia do pojęcia mitu. Warto wskazać, że istnieje wiele definicji tego terminu, zaś ich treść różni się w zależności od dyscypliny naukowej, jaką reprezentuje badacz. W najbardziej ogólnym pojęciu mit to opowieść o bóstwach i istotach nadprzyrodzonych, przekazywana przez daną społeczność, zawierająca w sobie wyjaśnienie sensu świata i ludzi w ich doświadczeniach zbiorowych oraz indywidualnych.

Najstarszą definicję terminu mythos podał Platon. Stwierdził on, że występują dwie przeciwstawne formy poznawania rzeczywistości. Pierwsza, wyrażana określeniem logos, służy odkryciu obiektywnej prawdy poprzez racjonalne rozumowanie. Natomiast druga, odwołująca się do subiektywnych wyobrażeń i mająca na celu wyjaśnienie nieracjonalnych aspektów rzeczywistości, określana jest mianem mythos.

Mitologia to zbiór mitów danej społeczności, który dąży zazwyczaj do stworzenia całościowego obrazu wszechświata, opisanego za pomocą mitów, w którym poprzez opowieści o istotach nadprzyrodzonych tłumaczone są np. sens świata, początki danej społeczności, pochodzenie człowieka, jego los, granice jego możliwości, zasięg jego nadziei i pragnień  itp. [wiki]

Na potrzeby niniejszego tekstu nie ujęliśmy horrorów Lovecrafta (tzw. mitów Cthulhu) – być może jednak w przyszłości poświęcimy im odrębny tekst.

Nazwa gry	Liczba graczy	Czas rozgrywki	Wersja językowa	Mitologia	Cena
Age of Mythology	244	120-180 min.	angielska/polska instrukcja	Nordycka, Egipska i Grecka	149.95 zł
Blood Rage	2 - 4	ok 90 min.	angielska / polska	Nordycka	299 zł
Cyklady	2-5	ok 45-90 min.	polska	grecka	219.95 zł
Inis	2-5	ok. 60 - 90 min	polska	celtyckie	229.95 zł
Kemet	2-5	ok. 60 minut	polska	egipskie	199.95 zł
Mythic Battles Pantheon	2-4	60-90 min.	angielska	greckie
Myths at War	2-6	20 Min	angielska	japońska nordycka egipska	145 zł
Rising Sun	3-6	ok. 90 - 120 min	polska	japońska	399
Stworze	1-5	90-180 min.	polska	słowiańska	180 zł
Teomachia	2	ok. 30 - 75 minut	polska	celtycka, grecka, nordycka, sumeryjska	25 zł
Yggdrasil	1-6	75 min.	angielska/ polska instrukcja	nordycka	rynek wtórny: od 250 zł

Age of Mythology

Krótko o grze

Gra strategiczna wykorzystująca ideę ścierających się ze sobą mitologii – greckiej, egipskiej oraz nordyckiej. Wykorzystując licencję gry komputerowej stawia na brak mapy, co już samo w sobie jest nietypowe dla strategii, a do tego oferuje mnóstwo figurek – każda z trzech frakcji posiada sporo różnorodnych jednostek – od małych żołnierzy, przez unikalną kawalerię, po potężne potwory. Sama gra opiera się na rozbudowie prostej warstwy ekonomicznej oraz wystawianiu wojsk i atakowaniu przeciwników. Sama walka przypomina trochę papier-kamień-nożyce, gdzie każda jednostka zyskuje w starciu przeciwko innej oraz modyfikuje to liczbę kości walki. Dobrze wykonana, chociaż trącąca już myszką grą – ciężko zdobyć, ale nie zabijałbym się o nią.

Mitologia: Nordycka, egipska i grecka. Oddana całkiem nieźle – znajdziemy tutaj mitologiczne potwory z każdej z nich, a także panteony bogów oddane za pomocą kart specjalnych.

Plusy

• mnóstwo unikalnych figurek (chociaż w małej skali) dla każdej nacji
• ciekawe podejście do gry bez planszy i zaskakująca walka

Minusy

• ogromna losowość na każdym kroku – od kostek w walce po dociąg terenów
• poza figurkami gra wykonana bardzo archaicznie, z żetonami bez grafik i słabą jakością elementów
• mocno się zestarzała, a na rynku znajdziemy lepsze pozycje

Autor opinii Sebastian Lamch.

 Blood Rage

Eric Lang, autor takich hitów jak: Warhammer: Inwazja, Arcadia Quest czy osławiony Chaos w Starym Świecie tym razem przygotował dla nas karciany draft, mnóstwo kombosów, kontrolę obszarów i chwalebną śmierć w boju. To dość kontrowersyjna gra jeżeli chodzi o opinie, wiele z nich jest negatywnych, sporo bardzo pozytywnych. W moim przypadku, mimo początkowego zachwytu, po kilkunastu partiach trafiła na półkę, stamtąd zaś do sprzedaży. Tytuł mimo bardzo klimatycznego, pełnego ślicznych modeli wykonania oferuje mechanikę, której bliżej do gier euro. Zgodzę się z opiniami, że mechanika draftu oraz synergia kart w Blood Rage jest niesamowita! Jeżeli komuś odpowiada styl gry polegający na wykorzystywaniu podsuwanych mu przez grę możliwości, to będzie więcej niż zadowolony. Mnogość dróg do zwycięstwa także zwiększa satysfakcję z rozgrywki. Mimo to jednak na dłuższą metę tytuł okazuje się dość abstrakcyjnym eurasem w manipulowanie przewagami. Najbardziej zawodzi walka, nie z uwagi na jej prostotę czy przeliczalność, ale z uwagi na niewielkie emocje jakie wzbudza. W Blood Rage kontrola obszarów ma jedynie tymczasowe znaczenie związane z realizacją zadań i paroma punktami za nie. Wraz ze zmianą zadań zmieniają się też tereny, na których nam zależy, nie mamy tu więc do czynienia z sytuacją jak w Chaosie w Starym Świecie lub Lords of Hellas, gdzie walki o jeden konkretny obszar bywają naprawdę zażarte. Mimo wszystko tytuł wart co najmniej wypróbowania, jak zresztą spora część twórczości pana Langa.

Plusy

• figurki
• wiele dróg do zwycięstwa
• całe mnóstwo kombosów na kartach
• szybka rozgrywka

Minusy

• na dłuższą metę czuć więcej optymalizacji niż klimatu
• mniej emocji w walce
• tryb dwuosobowy daje zupełnie inne odczucia, co może być mylące w odbiorze gry
• część kart pojawi się tylko w pełnym składzie

Autor opinii Robert Cymbalak , alternatywna recenzja Łukasza.

Cyklady

Cyklady są prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalną grą planszową nawiązującą do mitologii. Sprzyja temu fakt, że w naszym kręgu kulturowym to mity greckie (do których ta gra nawiązuje) są powszechnie znane. Wykonanie jest solidne, figurki cieszą oczy, a plansza pozwala wrzuć się w klimat złotego wieku antycznej Grecji.  Cyklady to bardzo dobra gra dla początkujących: szybka, prosta, ładnie wydana, sam zawdzięczam jej wprowadzenie wielu znajomych do świata nowoczesnych gier planszowych. Mimo to jednak z każdą kolejną rozgrywką i nowo poznanymi tytułami mój entuzjazm dla Cyklad był coraz mniejszy. Gracz, który kupi Cyklady, licząc na ciekawą strategiczną grę typu „dudes on the map”, szybko się zawiedzie. W istocie Cyklady to gra licytacyjna, w której to figurki i bitwy są dodatkowym smaczkiem. W podstawowej wersji gry bez wygrania licytacji o wsparcie danego boga nie można wykonać powiązanej z nim akcji, takiej jak przykładowo ruch wojsk (Ares) czy ruch okrętów (Posejdon). W wariantach na 3 i 4 osoby część bogów jest losowo niedostępna w każdej rundzie, co uniemożliwia wykonanie powiązanej z nimi akcji. Dodatki, których jest 4, a zwłaszcza Tytani, naprawiają trochę sytuację, uniezależniając ruch armii od licytacji, ale wprowadzają nowe problemy związane z interpretacją zasad. Oprócz tego, przez losowość talii mitologicznych stworów, w grze nagle pojawiają się akcje „z kapelusza”, takie jak teleportacja za pomocą Pegaza lub blokująca ruch Meduza.

Plusy

• łatwe do opanowania zasady
• świetne wykonanie
• dużo nawiązań do mitologii greckiej
• dobrze zaprojektowana licytacja

Minusy

• możliwość wyboru akcji zależy od wyniku licytacji
• losowość talii mitologicznych stworów
• słabe skalowanie na 2 i 3 osoby
• w istocie to gra licytacyjna, walka jest dodatkiem

Autor opinii Robert Cymbalak.

Inis
Inis to tytuł osadzony w mitologii celtyckiej, w którym wodzowie różnych klanów rywalizować będą o objęcie władzy na terenach Irlandii. Zastosowane mechaniki to przede wszystkim draft kart akcji (z możliwością wymiany wcześniej wybranych na właśnie dobrane), walka o obszary zapewniające specjalne zdolności i szybka, czysta, deterministyczna walka. Ta ostatnia jest jednak bardzo mocno przeliczalna, przez co fani kostek mogą poczuć się zawiedzeni.
W swojej turze gracz zagrywa tylko jedną kartę Pór Roku i postępuje zgodnie z jej wytycznymi lub pasuje, ewentualnie w dowolnym momencie po spełnieniu warunku dogrywa dodatkowe karty akcji. Ponadto może jeszcze ogłosić, że spełnia przynajmniej jeden warunek wygranej i stać się pretendentem.
Każdy teren, na którym gracz ma przewagę zapewnia mu dodatkową kartę do niego przypisaną.
Tytuł wyróżniają przede wszystkim: niezwykła oprawa graficzna, przywodząca na myśl witraże; kilka równoważnych warunków zwycięstwa, których spełnienie trzeba w dodatku publicznie ogłosić przed wygraną; walka, która nie zawsze jest najważniejsza i gracze mogą się zwyczajnie dogadać i zaprzestać prowadzenia bitwy.
Gra jak na tytuł tego kalibru ma naprawdę proste zasady, dość przyzwoicie się skaluje i zapewnia poczucie zagrania w poważną grę area control.
Mitologii celtyckiej widać tu całkiem sporo, każda karta eposu nawiązuje swoim działaniem do jakiegoś wydarzenia z nią związanego, a dodatkowy plus stanowi fakt, że w instrukcji znajdziemy całą sekcję poświęconą właśnie wyjaśnieniu tych nawiązań. Mimo wszystko ze względu na czyste rozwiązania techniczne można czasem odnieść wrażenie, że mechanika jest nieco abstrakcyjna.

Plusy

• czyste, proste zasady
• unikalna szata graficzna
• sensowny czas gry i przyzwoite skalowanie
• daje satysfakcję z wygranej
• mitologiczny opis kart w instrukcji

Minusy

•  figurki postaci takie sobie
• czasami może sprawiać wrażenie nieco abstrakcyjnej

Autor opinii Łukasz Włodarczyk. Link do pełnej recenzji.

Kemet

Kemet jest niezwykle dynamiczną grą area control osadzoną w świecie mitologii Starożytnego Egiptu. Gracze obejmują kontrolę nad początkowo identycznymi frakcjami, które jednak mogą z czasem rozwijać za pomocą podzielonych na grupy ulepszeń. Każde z ulepszeń posiada poziom, który oznacza, jak mocno musimy rozwinąć odpowiednią piramidę w naszym mieście by móc je zakupić (a właściwie wymodlić, bo walutą w grze są punkty modlitwy).
Pozycję wyróżnia kilka cech. Po pierwsze – mapa jest skonstruowana w taki sposób, że niemal zawsze jesteśmy w stanie dostać się prawie wszędzie w jednym ruchu. Wszechobecne teleporty (obeliski) sprawiają, że nawet rywale rozstawieni po przeciwnych stronach mapy mają do siebie nie dalej niż potencjalni sąsiedzi.
Po drugie – premiowany jest ofensywny styl gry. Punkty zyskujemy albo za pokonywanie wrogich wojsk, albo za utrzymanie odpowiedniej liczby świątyń. Dodatkowo występują punkty tymczasowe, które możemy odebrać przeciwnikom, co jeszcze bardziej dynamizuje rozgrywkę. Ponadto przegrana czy utrata wojsk aż tak nie boli, ponieważ dość szybko jesteśmy w stanie się odbudować, a nawet możemy poświęcić niedobitki swoich armii (w ten sposób zabezpieczając je przed rozjechaniem przez wroga), otrzymując w zamian ekwiwalent w postaci punktów modlitwy, za które możemy ponownie je zrekrutować.
Po trzecie – deterministyczna walka, gdzie nie zawsze stawką jest wygrana. Każdy z grających dysponuje niewielką pulą identycznych kart walki, które po zagraniu stają się dla niego niedostępne tak długo, jak długo nie zużyje pozostałych. Na karcie poza bonusem rozstrzygającym o powodzeniu w bitwie znajdziemy jeszcze liczbę wrogów, których zmiecie nasz atak oraz liczbę tarcz, za którymi schowamy własnych wojaków. Dzięki takiemu zabiegowi czasem nie celujemy w wygraną, a jedynie totalne wyniszczenie sił wroga.
Przyjemny mechanizm wybierania akcji do wykonania w rundzie, ciekawe, kombiące się ulepszenia (kto nie chciałby dowodzić gigantycznym skorpionem!) oraz wszechobecne rozwiązania mechaniczne nieustannie popychające graczy do konfrontacji czynią z tego tytułu naprawdę solidną pozycję dla spragnionych krwi.
Kontekst mitologiczny widoczny jest przede wszystkim w wykonaniu, ilustracje zostały z grubsza dobrze dobrane do efektów jakie wywołują. Na uwagę zasługują także bardzo klimatyczne figurki potworów. Myślę, że pomimo nieźle zrealizowanego tematu, który jest nieco wspierany przez mechanikę, to ta druga wysuwa się w tej pozycji na pierwszy plan.

Plusy

• dynamiczna rozgrywka
• świetny system ulepszeń
• dość proste zasady
• przyzwoite wykonanie
• wysoki stopień dopracowania mechanicznego

Minusy

• mechanika jednak przed klimatem
• figurki podstawowych jednostek to w zasadzie pionki

Autor opini Łukasz Włodarczyk.

Mythic Battles Pantheon

Nigdy nie byłem wielkim fanem bitewniaków czy gier skirmishowych, gdzie trzeba składać armie i inwestować czas w balansowanie możliwości obu stron. Na dodatek zwykle gram w cztery osoby, więc takie gry najczęściej trafiały na bok po ograniu. Mythic Battles Pantheon jest tutaj wyjątkiem przez kilka ciekawych rozwiązań- począwszy od ciekawego sposobu wybierania armii, gdzie robimy to na zmianę z całej puli, przez co staje się to zabawą samą w sobie oraz oferuje różnorodność za każdym razem, przez możliwość grania na cztery osoby bez spadku jakości czy problemów, aż po prostotę samego systemu, który pomimo czytelności oferuje spore możliwości przez różnorodność zdolności jednostek, które potrafią wywrócić zasady do góry nogami.

Sama rozgrywka trwa do dwóch intensywnych godzin, podczas których nasze armie będą walczyć o kamienie Omfalos, rzucać drzewami czy innymi jednostkami, a także dokonywać niemożliwych rajdów tylko po to, by zaskoczyć przeciwników niesamowitą zdolnością czy taktycznym combem. Ogromnym plusem samej gry jest jej wykonanie, gdzie wszystko, począwszy od przepięknych plansz po wykonanie figurek jest na światowym poziomie.

Mitologia: Grecka. Oddana bardzo dobrze, nie dość, że same scenariusze zbudowane są dookoła niej, to jako oddziały mamy tutaj przestrzał przez całą mitologię – od jednostek, przez potwory, na herosach i bogach kończąc.

Plusy

• przepiękne wykonanie na światowym poziomie
• ogromny zestaw figurek gwarantujących regrywalność i różnorodność
• spore możliwości rozbudowy gry przez dodatki
• prosty system, jednak ze sporymi możliwościami taktycznymi
• świetnie zbalansowana pod różną liczbę graczy
• tryb skirmish jak i scenariusze wraz z całymi kampaniami
• wysokie tempo rozgrywki

Minusy

• niedostępna poza Kickstarterem lub rynkiem wtórnym
• czasem załamanie tempa rozgrywki, gdy zabraknie kart

Autor opinii Sebastian Lamch, pełna recenzja.

Myths at War

Myths at Warto gra oparta na konfrontacji. Z pewnością wielu będzie przypominać Magic: the Gathering. W obu będziemy mieli własne talie, odpowiednio ułożone pod konkretną strategię.

Ogólnie gra to z pewnością niezbyt oryginalna karcianka. Wszystkie jej elementy są skądś znajome. Walka, talia, bitwy w kolejnych turach… Do jej plusów należy zaliczyć przede wszystkim dużą różnorodność kart. Trzy mitologie dają zupełnie inne efekty, a ich łączenie i wypróbowywanie może stać się naprawdę niezłą zabawą. Zwłaszcza, że to jedno pudełko wystarczy na wiele niepowtarzalnych rozgrywek. Gdyby jeszcze wydanie było lepsze… Bo z drugiej strony mamy tu sporo niedociągnięć: okropna instrukcja, niedopracowane tłumaczenie, brak FAQ… Mamy tu też niebagatelną losowość…

Pomimo pewnego zamiłowania do karcianek, Myths at War skutecznie mnie do siebie zniechęcił. Z jednej strony spędziłem sporo czasu czytając, pytając i zastanawiając się, jak grać. Z drugiej zaś sama rozgrywka nie zaskoczyła mnie niczym oryginalnym. Efekty na kartach są dość standardowe, a ciągłe żonglowanie mocą… no cóż… jakoś mnie nie przekonało.

Czy gra jest wciągająca? Mnie zdecydowanie nie przekonała. Wszystko obraca się wokół przesuwania znaczników mocy: z karty na kartę… Bitwy też są skupione właściwie na matematyce. Grę trochę ratuje budowanie różnorodnych talii. Ale czy to wystarczy? Gdyby jeszcze wydawca bardziej się przyłożył do angielskiego wydania… Z wielką przykrością wystawiam niską ocenę.